ACELE KAMULAŞTIRMA VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVASI

2942 SAYILI KANUNUN 27. MADDESİ KAPSAMINDA ACELE KAMULAŞTIRMA UYGULAMALARI VE MALİK YÖNÜNDEN HUKUKİ SÜREÇ

2942 sayılı Kamulaştırma kanununun 1. maddesinde;

"Bu Kanun; kamu yararının gerektirdiği hallerde gerçek ve özel hukuk tüzelkişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların, Devlet ve kamu tüzel kişilerince kamulaştırılmasında yapılacak işlemleri, kamulaştırma bedelinin hesaplanmasını, taşınmaz malın ve irtifak hakkının idare adına tescilini, kullanılmayan taşınmaz malın geri alınmasını, idareler arasında taşınmaz malların devir işlemlerini, karşılıklı hak ve yükümlülükler ile bunlara dayalı uyuşmazlıkların çözüm usul ve yöntemlerini düzenler. Özel kanunlarına dayanılarak gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına yapılacak kamulaştırmalarda da, bu Kanun hükümleri uygulanır." kuralına yer verilmektedir.

Acele kamulaştırma, devletin veya kamu tüzel kişilerinin ivedilik gerektiren projeler için özel mülkiyette bulunan taşınmazlara hızlı bir şekilde el koymasını sağlayan hukuki bir yöntemdir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında yürütülen bu süreçte, mülk sahipleri çoğu zaman haklarını tam olarak bilemeden taşınmazlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmaktadır.

Bu noktada, deneyimli bir hukuki destek almak, mülk sahiplerinin taşınmazlarının gerçek değerini almasını sağlamak ve hukuki sürecin adil şekilde ilerlemesini güvence altına almak açısından kritik öneme sahiptir. Bu makalede, acele kamulaştırma davası süreci adım adım ele alınacak ve taşınmaz sahiplerinin haklarını en iyi şekilde nasıl koruyabilecekleri açıklanacaktır.

1. Acele Kamulaştırma Nedir ve Nasıl Başlatılır?

Acele kamulaştırma, olağan kamulaştırma sürecinden farklı olarak, taşınmazın henüz mülkiyet devri tamamlanmadan idareye teslim edilmesini mümkün kılar.

Acele kamulaştırma süreci şu şekilde başlar:

1. İlgili kamu kurumu (örneğin Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ veya belediyeler), taşınmazın acil kamulaştırılması için Cumhurbaşkanlığı’na başvurur.

2. Cumhurbaşkanı Kararı ile acele kamulaştırma onaylanır.

3. İdare, mahkemeye başvurarak taşınmazın "acele el koyma" talebinde bulunur.

4. Mahkeme, taşınmazın bilirkişi tarafından tespit edilen bedelinin idare tarafından bankaya yatırılmasını takiben, idareye kullanım hakkı tanır.

5. Mülkiyet devri tamamlanmadan idare taşınmazı kullanmaya başlar.

   
   

Önemli: Taşınmaz sahibi, acele kamulaştırmaya karşı dava açma ve taşınmazın gerçek değerini talep etme hakkına sahiptir. Ancak, hukuki süreç dikkatle yürütülmelidir.

2. Acele Kamulaştırma Davasında Mülk Sahiplerinin Hakları Nelerdir?

Mülk sahipleri, acele kamulaştırma sürecinde çeşitli haklara sahiptir. Ancak, idarenin sunduğu ilk teklif genellikle taşınmazın gerçek piyasa değerinin altında olabilir. Bu noktada, haklarını bilen ve güçlü bir hukuki destek alan malikler, daha yüksek bir bedel alabilir ve sürecin hukuka uygun şekilde yürütülmesini sağlayabilir.

Mülk sahiplerinin hakları şunlardır:

• Acele kamulaştırma kararına karşı iptal davası açma hakkı

• İdare tarafından açılacak olan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davasında doğru bir hukuki yardım ile dava sürecinde taşınmazın daha yüksek bir bedelle kamulaştırılmasını sağlayabilir.

• Taşınmaza el koyan idare tarafından makul bir süre (6 ay) içinde kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılmaması halinde kamulaştırmasız el atma davası açma hakkı

  
  

Bu haklar, doğru şekilde kullanıldığında, taşınmaz sahipleri için önemli avantajlar sağlayabilir.

3. Acele Kamulaştırma Davası Süreci Nasıl İşler?

Acele kamulaştırma sürecinde taşınmaz sahiplerinin mağdur olmaması için dikkat edilmesi gereken aşamalar şu şekildedir:

A. Acele Kamulaştırma Davası

Acele kamulaştırmalarda, kamulaştırmayı yapan idare tarafından Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde Acele Kamulaştırma Davası açılacaktır. Mahkeme, 2942 sayılı kanunun 10 ve 15. maddelerine göre oluşturacağı (5 kişilik) kıymet takdir komisyonu marifetiyle kamulaştırılmasına karar verilen taşınmazın değerini tespit edecek ve idare, mal sahibi adına açılacak banka hesabına bu miktarı depo edecektir. Bu aşamada belirlenen bedel genellikle taşınmazın gerçek değerini yansıtmaz. Paranın yatırılması ile beraber mahkeme davanın kabulü ile taşınmaz el konulmasına karar verecektir. Mahkemenin tapuya yazacağı bir yazı ile taşınmazın devir, ferağ veya temlikinin önüne geçilmek için tapu kütüğüne şerh düşülecektir. El koyma kararı üzerine taşınmaz tahliye edilecektir. Mahkemenin taşınmaz için tespit etmiş olduğu bu bedel, taşınmazın nihai kamulaştırma bedeli olmadığı gibi, Mahkemenin davayı kabul etmiş olması taşınmazın mülkiyetinin Davacı İdareye geçmesi sonucunu da doğurmamaktadır.

Mahkeme kararıyla idare taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunabilir, ancak kamulaştırma süreci devam eder. Bu aşamada, idare üç kişilik bir uzlaştırma komisyonu kurarak malikle görüşmelere başlar. Maliklere, taşınmazın kamulaştırılacağı resmi bir yazıyla bildirilir. Tebliğden itibaren 15 gün içinde malik, pazarlık veya trampa için başvurabilir. Tarafların anlaşması halinde, taşınmazın bedeli ve devrine dair bilgileri içeren uzlaşma tutanağı düzenlenir ve imzalanır. Bu tutanak, taşınmazın tapuda idare adına tescili için hukuki dayanak oluşturur. Şayet bu aşamada taşınmaz maliki ile anlaşma sağlanamazsa idare tarafından makul süre içerisinde kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılması gerekmektedir.

B. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil Davası

Acele kamulaştırma davası neticesinde idare tarafından el konulan taşınmazın kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması adına taşınmaz malikine bir yazıyla taşınmazın kamulaştırılacağı bildirilir. İdare tarafından bir heyet ile görüşmek üzere taşınmaz malikine bildirimde bulunarak taşınmazın kamulaştırma sürecinin pazarlık veya trampa yolu ile tamamlanması amaçlanmaktadır. Ancak genellikle pazarlık yolu ile tamamlanan kamulaştırmalarda taşınmazın gerçek değerinin dahi altında bir değer ile kamulaştırıldığı rastlanmaktadır. Bu aşamada doğru ve etkili bir hukuki yardımdan faydalanmak hak kayıplarının önüne geçmek adına önem arz etmektedir. Taşınmaz maliki ile idareyi temsil eden heyetin anlaşması halinde kamulaştırma süreci tamamlanarak tapunun ilgili idare adına tescili sağlanarak anlaşılan bedel üzerinden kamulaştırma işlemleri sonlandırılır.

Ancak bu aşamada anlaşma sağlanamaması halinde idare tarafından makul süre içerisinde (uygulamada makul süre kavramı 6 ay olarak değerlendirilmektedir.) kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılmalıdır. Bu dava süresince uzman yardımı almak maliklerin hak kaybına uğramalarının önüne geçmek adına önem arz etmektedir.  Makul süre içerisinde idare tarafından dava açılmaması halinde kamulaştırma işlemi tamamlanmaksızın taşınmazına el konulan malik tarafından kamulaştırmasız el atma davası açılması gerekmektedir.

Bu süreçte profesyonel bir hukuk desteği almak, malikin en yüksek bedeli almasını sağlar.

4. Neden Profesyonel Hukuki Destek Almalısınız?

Acele kamulaştırma davalarında, mülk sahipleri çoğu zaman idarenin sunduğu düşük bedelleri kabul etmek zorunda kalıyor veya haklarını nasıl savunacaklarını bilemiyorlar. Uzman bir hukuk desteği almadan yürütülen süreçler, taşınmaz sahipleri için ciddi mali kayıplara neden olabiliyor.

Hukuki destek alarak şunları sağlayabilirsiniz:

• Kamulaştırma bedelinin en yüksek seviyeye çıkarılması,

• İdarenin hukuka aykırı işlemlerine karşı etkili bir savunma yapılması,

• Acele kamulaştırma kararına itiraz edilerek iptal edilmesi,

• Yasal faiz ve ek tazminat talepleriyle zararın en aza indirilmesi.

  
  

Bizimle iletişime geçerek sürecinizi uzman ekibimizle yönetebilir, haklarınızı en güçlü şekilde savunabilirsiniz.

 Detaylı bilgi ve danışmanlık için hemen bizimle iletişime geçin.

Av. Erkut ÖZTÜRK

0 505 397 45 25

Kamulaştırmasız el atma, kamu idaresinin, özel mülkiyete konu taşınmaza hukuki veya fiili yollarla el koymasıdır. Kamulaştırmasız el atma davasına bakmaya görevli mahkeme, hukuki el atma halinde idare mahkemesi, fiili el atma halinde asliye hukuk mahkemesidir. #KAMULAŞTIRMASIZ #EL ATMA # TAPU #KADASTRO #TAZMİNAT #TAPU PARSEL SORGULAMA